شست علمی تخصصی «علل و پیامدهای کودک‌آزاری» توسط خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه همدان و مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران(ایسپا) در دفتر ایسنا برگزار شد. به گزارش ایسنا، منطقه همدان، برگزاری نشست‌های تخصصی می‌تواند فرصت مناسبی برای تبادل اطلاعات بین پژوهشگران، اساتید و مسئولان اجرایی ایجاد کند بنابراین به منظور توسعه و ترویج گفتمان و هم‌افزایی علمی جامعه […]
علیرضا ترکستانی با تأکید بر اینکه قدرت رسانه‌ها بر کسی پوشیده نیست، افزود: رسانه‌ها در زمینه آگاهی‌بخشی به والدین درباره آثار مخرب کودک‌آزاری بر روان کودکان اقدام کنند.
وی با بیان اینکه آثار مخرب کودک‌آزاری شاید تا پایان عمر قابل درمان و اصلاح نباشد، تصریح کرد: باید صداوسیما با ساخت تیزر و انیمشن کودکان و والدین را نسبت به این موضوع آگاه کنند.
ترکستانی در ادامه با اشاره به اینکه کودک‌آزاری علل مختلفی دارد، یادآور شد: براساس تعریف سازمان بهداشت جهانی هر گونه آسیب جسمی و روانی کودک به دست والدین و یا افراد ثالث کودک‌آزاری نامیده می‌شود.
وی اظهار کرد: در ماده ۲ قانون حمایت از کودکان و نوجوانان آمده است هر نوع آزار و اذیت کودکان و نوجوانان که باعث شود سلامت جسم و روان آنها را به مخاطره بیندازد، کودک‌آزاری تلقی می‌شود.
رئیس مرکز امور وکلای قوه قضائیه استان همدان افزود: تا زمانی‌که این فرهنگ و دیدگاه در جامعه وجود داشته باشد که باید کودک را تنبیه کرد، با تصویب قوانین نمی‌توانیم از کودک‌آزاری جلوگیری کنیم.
وی با اشاره به ویژگی‌های افراد آزارگر، خاطرنشان کرد: معمولاً مشاهده شده آزارگران از نظر اقتصادی در سطح پایینی قرار دارند و مضطرب و نگران بوده و دارای عقاید سنتی هستند.
ترکستانی گفت: براساس پژوهشی که تحت عنوان اثرات کودک‌آزاری و ویژگی‌های شخصیتی کودکان انجام شده است، عوارض کودک‌آزاری برفرزندان مشخص شده و با بالا بردن آگاهی می‌توان پیشگیری را بالا برد.
وی با بیان اینکه وادار کردن کودک به انجام کارهای سخت و طاقت‌فرسا هم شاید جزئی از کودک‌آزاری تلقی شود، ادامه داد: اکثریت قریب به اتفاق افراد مرتکب به کودک‌آزاری، دارای اختلالات شخصیتی، روحی و روانی هستند.
ترکستانی درباره اقدامات پیشگیرانه درباره کودک‌آزاری، تأکید کرد: کودک‌آزاری مقوله‌ای نیست که یک نهاد متولی آن باشد بلکه این موضوع مانند زنجیره‌ای است که حلقه‌هایی به آن متصل بوده و اگر حلقه‌ای مفقوده در این‌باره وجود داشته باشد، به هدف نمی‌رسیم.
وی با اشاره به اینکه دستگاه قضا با مردم است، تصریح کرد: در بسیاری از موارد جرم‌انگاری می‌شود و اگر قواعد حقوقی نباشد جامعه به هرج و مرج کشیده می‌شود.
وی با تأکید بر انجام اقدامات پیشگیرانه و آگاهی‌بخش درباره کودک‌آزاری، گفت: رسانه‌ها وظیفه آگاه‌سازی دارند به طوریکه پخش تیزرهایی درباره حقوق کودکان می‌تواند باعث پیشگیری در زمینه کودک‌آزاری به ویژه کودک‌آزاری جنسی شود.
رئیس مرکز امور وکلای قوه قضائیه استان همدان با بیان اینکه در رابطه با کودکان مقررات و قوانین خاصی وجود دارد، خاطرنشان کرد: دستگاه قضا وظیفه اجرای قانون را دارد و مجرم باید معرفی شود و دستگاه قضا عدله کافی را جمع می‌کند.
وی با اشاره به اینکه کانون وکلا در استان همدان برای کودکی که بزه دیده باشد، وکیل رایگان می‌گیرد، تأکید کرد: نکته اول در کودک‌آزاری آگاهی دادن به خانواده و کودکان است سپس ورود مرکز بهداشت و بهزیستی و اگر جرمی اتفاق افتاد دستگاه قضا در برابر کسانی‌که جرمی علیه کودک انجام داد، قاطع عمل کند.
ترکستانی با بیان اینکه متأسفانه شاهد حوادث تلخی در جامعه هستیم، بر اتفاق اخیر در یکی از مدارس غرب تهران اشاره کرد و افزود: این ناظم و مربی از نظر تربیتی دارای اشکال بوده که تصاویر مستهجن را در گوشی خود داشته‌اند بنابراین اگر معلمی که مشغول به‌کار می‌شود، درست گزینش شده بود از اینگونه اتفاقات جلوگیری به عمل می‌آمد.
وی با اشاره به اینکه افشای بعضی از جرائم باعث تکرار جرم می‌شود، تأکید کرد: دامن زدن به مسائل خدمت کردن به فرد بزه‌دیده نیست بلکه باعث تکرار جرم می‌شود؛ به عنوان مثال در بحث «آتنا» رسانه‌ها فکر می‌کنند با عنوان کردن موضوع به او کمک می‌کنند در حالیکه باعث تکرار جرم می‌شوند.
دکتر علیرضا بهروزی با بیان اینکه با توجه به شرایط فرهنگی هر جامعه‌ای تعریف کودک‌آزاری متفاوت است، اظهار کرد: کودکان به لحاظ عدم‌آگاهی کافی از جامعه و اطرافیان و نداشتن قدرت کافی برای دفاع از خود یک طیف بسیار آسیب‌پذیر هستند بنابراین مراقبت از آنان برای رسیدن به رشد کافی وظیفه والدین است. حال تصور کنید والدینی از لحاظ روحی، جسمی و مالی دچار اختلال‌هایی باشند، بر همین اساس کودک آن خانواده در معرض خطر است.
وی با تأکید بر اینکه متأسفانه توجه جدی به کودکان نشده است به طوریکه در کشور ما هنوز تعریف مشخصی از کودک وجود ندارد، افزود: کودک‌آزاری از بین نخواهد رفت به طوریکه استان همدان در زمینه کودک‌آزاری آمار بدی نداشته و هم‌سطح دیگر استان‌هاست.
بهروزی با تأکید بر اینکه بالا رفتن آمار به معنای افزایش کودک‌آزاری نیست، ادامه داد: اگر می‌بینم نسبت به سال‌های گذشته آمار کودک‌آزاری بالا رفته بدان معناست که آگاهی جامعه در این زمینه ارتقاء یافته و با توجه به افزایش سطح سواد افراد و بهبود شرایط فرهنگی شاهد اعلام گزارشات کودک‌آزاری بیش از قبل هستیم.
وی با اشاره به اینکه پیاده کردن همه آرزوهای برآورده نشده کودکی والدین بر روی کودکان خود یک نوع کودک‌آزاری است، به والدین توصیه کرد: بپذیریم کودک‌آزاری ممکن است نسبت به کودک همه ما رخ دهد هر چند کلاس و یا خانه‌ای که کودک در آن هست از نظر ما بسیار امن باشد بنابراین اگر این موضوع را جدی بگیریم می‌توانیم از بروز مشکل جلوگیری کنیم.
این پزشک با اشاره به اینکه ممکن است از سوی افرادی که مورد اعتماد ما هستند حتی یک وکیل، یک پزشک، یک معلم و … بر کودک ما آسیب وارد شود، خاطرنشان کرد: اکنون جامعه موضوع کودک‌آزاری را پذیرفته و جدی گرفته است این یعنی قدم اول را برای پیشگیری از این معضل برداشته‌ایم.
وی از دست رفتن عزت‌نفس را از آسیب‌های کودک‌آزاری بیان کرد و افزود: آموزش به کودکانی که مورد آزار قرار گرفته‌اند باید ساده، صریح، روشن و مکرر باشد تا کودک دچار مشکل نشده و در آینده خود مشکل‌ساز نشود.
بهروزی با اشاره به اینکه رسانه‌ها نقش مهمی در این زمینه دارند، تصریح کرد: اطلاع‌رسانی باید منطقی باشد و این موضوع نیاز دارد که همه ما در هر جایگاهی که هستیم برای وضعیت بهتر قدم برداریم چرا که این اتفاق ممکن است برای هر یک از فرزندان ما رخ دهد بنابراین همه باید برای داشتن جامعه‌ای بهتر تلاش کنیم.
نصرالله پزشکی با اشاره به اینکه کودک‌آزاری فقط جسمی نیست، اظهار کرد: کودک‌آزاری روحی نوع مخفی از این آزار است که گاها توجه‌ای به آن نمی‌شود؛ به عنوان مثال تست‌زنی‌های بیش از حد و کلاس‌های فشرده نوعی از این کودک‌آزاری است.
وی به کنوانسیون حقوق کودکان اشاره کرد و ادامه داد: این کنوانسیون را پذیرفته‌ایم اما عملا آن را اجرا نمی‌کنیم، از طرفی بسیاری از افراد از این کنوانسیون آگاهی ندارند بر همین اساس عدم آشنایی افراد به ویژه والدین، مربیان مهدها، پزشکان و پرستاران بر امر کودک‌آزاری دامن زده است چرا که بسیاری از افراد به حقوق کودکان اشراف ندارند.
پزشکی در پاسخ به این پرسش که آیا در این کنوانسیون به منع ازدواج کودکان اشاره شده یا خیر؟ پاسخ داد: زمانی‌که کنوانسیون نگارش شد دغدغه این را داشتند که اکثریت کشورها آن را امضا کنند بنابراین از آنجایی‌که بعضی کشورها با این موضوع مخالف بودند ازدواج کودکان حذف شد اما نکاتی که در آن نوشته شده منع ازدواج کودکان هم شاملش می‌شود اما رسما از آن اسم برده نشده است.
وی به نقش مهم تشکل‌های غیردولتی در آگاه‌بخشی جامعه نسبت به مسأله کودک‌آزاری اشاره کرد و افزود: مشکلی که ما در استان داریم این است که تشکل‌ها باید سراغ سازمان‌ها بروند و به جز بهزیستی و گردشگری که خود از تشکل‌های مردمی درخواست کمک و همکاری می‌کنند، دیگر هیچ سازمانی چنین دیدگاهی ندارد.
متخصص بیماری‌های کودکان و فعال حقوق کودکان با تأکید بر اینکه مسأله کودک‌آزاری بدون همکاری تشکل‌های مردمی ریشه‌کن نخواهد شد، یادآور شد: باید نقش نهادهای غیردولتی را در این بحث جدی بگیریم.
وی با اشاره به اینکه کودکان گروه خاصی هستند، افزود: کودکان، سالمندان و معلولان و زنان به عنوان گروه‌های خاص تعریف می‌شوند و نیاز به حمایت بیشتر دارند.
نقدی با بیان اینکه در جامعه ما قبح اجتماعی انعکاس کودک‌آزاری وجود دارد، تصریح کرد: مادری می‌بیند پدر خانواده فرزندش را مورد تنبیه بدنی قرار می‌دهد اما این موضوع را بیان نمی‌کند در حالیکه اورژانس اجتماعی اعلام کرده ۲۷۶۵ مورد کودک‌آزاری در کشور انجام شده است و بسیاری از اتفاقات گزارش نشده است.
عضو هیئت علمی گروه جامعه‌شناسی دانشگاه بوعلی‌سینا با تأکید براینکه آگاهی اجتماعی باعث شده بسیاری از کودک‌آزاری‌ها گفته شود، یادآور شد: تأسیس اورژانس اجتماعی باعث شده آمار ثبت شود.
وی با بیان اینکه وقتی طلاق در جامعه افزایش پیدا کند به طور طبیعی باید انتظار داشته باشیم فرزندان در این خانواده‌ها انواعی از آزار را تجربه کنند، گفت: آمار طلاق عاطفی بسیار بالاست و بچه‌هایی که در این خانواده‌ها هستند، با مشکلات این‌چنینی برخورد می‌کنند.
عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلی‌سینا با اشاره به اینکه نوع آزارهای کودکان در طبقات اجتماعی متفاوت است اما به طور کلی کودک‌آزاری بیشتر در خانواده و توسط بستگان نزدیک انجام می‌شود، بیان کرد: یونیسف گزارش کرده ۳ چهارم کودکان تجربه انواع مصادیق آزار و خشونت علیه کودکان را تجربه کردند.
وی با بیان اینکه ابزارهای جدید خشونت نیز تولید می‌شود، یادآور شد: کودک‌آزاری صرفا آزارهای سنتی نیست بلکه محیط پیچیده وغریب شهر ممکن است باعث تزاحم برای کودک شود.
نقدی بزرگترین پیامد کودک‌آزاری را بازتولید کودک آزاردیده در آینده دانست و گفت: ممکن است همه کودکان آزار دیده تبدیل به افراد خطرناک اجتماعی نشوند اما کودکی که تجربه آزار را دارد، معلم، پدر و مادر و مدیر سالمی نخواهد بود.
وی ادامه داد: در برخورد با مسائل اجتماعی در دنیا ۳ رویکرد وجود دارد به طوریکه غفلت و چشم‌پوشی، کنترل فیزیکی وقهری مبتنی بر مجازات و به رسمیت شناختن و مدیریت کردن ۳ رویکرد در برابر مسائل اجتماعی است.
این جامعه‌شناس با تأکید بر اینکه باید زمینه‌های بروز کودک‌آزاری را کم کنیم، خاطرنشان کرد: اگر حساسیت و هزینه اجتماعی بالا برود، کودک‌آزاری کم می‌شود.
وی خانواده، جامعه مدنی و سازمان‌های متولی را مثلث مؤثر بر پیشگیری و واکسیناسیون اجتماعی در زمینه کودک‌آزاری دانست و گفت: به طور خاص و جزیره‌ای در همدان نمی‌توانیم این موضوع را کنترل کنیم چرا که برخی از مباحث کلان است اما خانواده، جامعه مدنی و سازمان‌های متولی مثلث مؤثر بر پیشگیری و واکسیناسیون اجتماعی در این زمینه هستند.
ناصر شایگان اظهار کرد: کودک‌آزاری یک بُعد فردی دارد به طوریکه کودکانی که با تیپ ویژه‌ای متولد می‌شوند وکودکانی با اختلالات روانی و هایپراکتیو بیشتر در معرض کودک‌آزاری قرار می‌گیرند.
وی با اشاره به شرایط خانواده در بروز کودک‌آزاری، اضافه کرد: در خانواده‌هایی که والدین معتاد وجود دارد و کودکانی که مادران شاغل دارند، بیشتر در معرض کودک‌آزاری قرار می‌گیرند.
وی بیکاری اعضای خانواده را یکی دیگر از شرایط کودک‌آزاری دانست و افزود: شرایط اجتماعی و فرهنگی خانواده‌ها در بروز کودک‌آزاری موثر است به طوریکه سبک تربیتی مبتنی بر خشونت در برخی از خانواده‌ها نهادینه شده است.
مسئول اورژانس اجتماعی اداره‌کل بهزیستی استان همدان با تأکید بر اینکه اعمال خشونت برای تغییر رفتار کودکان، آسیب‌رسان است، اظهار کرد: هر کودکی حق دارد از حقوق خود مطلع شود.
وی فقر، بیکاری و خشونت را از عوامل اجتماعی در بروز کودک آزاری اعلام کرد و گفت: البته نمی‌توانیم بگوییم کودک‌آزاری در طبقات پایین جامعه رخ می‌دهد و در طبقات بالا وجود ندارد.
مسئول اورژانس اجتماعی اداره‌کل بهزیستی استان همدان خاطرنشان کرد: کسانی‌که کودک‌آزاری می‌کنند در دوران کودکی مشکل داشته و نسلی که خشونت ببیند، قطعاً آن را اعمال می‌کند.
وی اختلالات روانی و افسردگی را از پیامدهای کودک‌آزاری دانست و یادآور شد: مشکلات روحی و جسمی در کودک از جمله پیامدهای کودک‌آزاری است.
شایگان با بیان اینکه مراجعه به ۱۲۳ در بهزیستی در حال نهادینه شدن است، تأکید کرد: خوشبختانه این موضوع که کودکان بدانند با چه سامانه‌ای تماس بگیرند در حال نهادینه‌سازی است.
رئیس گروه بیماری‌های غیرواگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان نیز در ادامه گفت: آنچه در مقوله کودک‌آزاری مغفول مانده نگاه به پرورش جسمی کودک است به‌طوریکه امروز جامعه گریبان‌گیر این مسأله است.
راضیه‌السادات میرمعینی افزود: عدم توجه به پرورش جسمی کودکان باعث شده این افراد در بزرگسالی با لیست بلندبالایی از بیماری‌های غیرواگیر مواجه شوند.
وی با تأکید براینکه والدین باید بدانند در قبال اسم پدر و مادر چه مسئولیت سنگینی برعهده دارند، تصریح کرد: متأسفانه استان همدان امروز پرچمدار مصرف دخانیات به ویژه قلیان است.
میرمعینی با اشاره به آثار مخرب مصرف دخانیات در حضور کودکان، بیان کرد: متأسفانه همدان جزء استان‌هایی است که درصد بالایی از کودکان با دود سیگار در ارتباط مستقیم هستند.
حمید رنجبران اظهار کرد: در بهداشت توان تولید محتوای رسانه‌ای وجود دارد اما رسانه ملی با عنوان خط قرمز اجازه نمی‌دهد موضوعات مربوط به آموزش کودکان به شکل سطحی و گذار مطرح شود.
وی با بیان اینکه انتظار داریم رسانه‌ها مباحث مربوط به کودک‌آزاری را مقطعی نبینند، تصریح کرد: چاره‌ای نداریم به شکل بومی و محلی افراد تأثیرگذار را درگیر بهداشت کنیم.
رنجبران با اشاره به اینکه باید ظرفیت محلی خود را فعال کنیم، اضافه کرد: ادعا نداریم تمام موارد را پوشش می‌دهیم و نیاز داریم رسانه‌ها در این زمینه ما را یاری کنند.
مدیرگروه سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان اظهار کرد: کودک‌آزاری علل مختلفی دارد که از جمله آن اعتیاد، فقر، مهاجرت و حاشیه‌نشینی را می‌توان نام برد و اینکه یاد نگرفته‌ایم چگونه فرزندپروری داشته باشیم.
وی خاطرنشان کرد: مداخله بهداشت در مواردی از کودک‌آزاری باعث شد میزان کودک‌آزاری در خانواده‌های این افراد کم شود اما کار کردن با خانواده‌هایی که خودشان مقصر هستند، دشوار است.
وی با تأکید بر اینکه نمی‌توانیم جستجوگر موارد کودک‌آزاری باشیم، بیان کرد: در ۲ سال اخیر حوزه بهداشت دستخوش تحولات زیادی شده به‌طوریکه در بحث بهداشت روان، روانشناسان را وارد کار اجرایی کرده‌ایم و در مرکز سلامت این روانشناسان جمعیتی را تحت پوشش قرار می‌دهند.
رنجبران درباره اینکه آمار ارائه شده درزمینه کودک‌آزاری کامل نیست، گفت: بخشی از کودک‌آزاری موجود در جامعه پنهان بوده و دیده نمی‌شوند بنابراین ارائه آمار درست در این‌باره مطرح است و اینکه این اعداد چقدر توانسته به ما کمک کند؟
دکتر رسول کردنوقابی با بیان اینکه بسیاری از آسیب‌هایی که بر کودک وارد می‌شود به علت عدم آگاهی والدین است، اظهار کرد: تصور کنید افراد بدون داشتن گواهینامه رانندگی می‌کردند چه بر سر ما می‌آمد، اکنون همان اتفاق کودکان ما را مورد آسیب قرار داده است.
وی به بیان مثالی در این زمینه پرداخت و افزود: در یکی از خیابان‌ها پدری فرزند خود را کتک می‌زد، وقتی به کار او اعتراض کردم در جواب من گفت «فرزند خودم است و به شما ربطی ندارد!» حرف آن مرد یعنی نگاه مالکیتی اما باید این را بدانیم که کودک ما فرزند ماست اما شهروند یک جامعه است و والدین باید بدانند در کنوانسیون حقوق کودک نگاه تابعیتی بر فرزند وجود ندارد.
عضو هیئت علمی گروه روانشناسی دانشگاه بوعلی‌سینا با تأکید بر اینکه والدین قبل از فرزندآوری باید کنوانسیون حقوق کودک را بخوانند، یادآور شد: باید بدانیم والدین حق دست‌درازی بر فرزند ندارند.
وی با بیان اینکه هر کجا در جهت رشد و سلامت ابعاد جسمی، ذهنی، اجتماعی، روحی و عاطفی کودک مانعی ایجاد شود، کودک‌آزاری رخ داده است، تصریح کرد: والدین موظفند به تسهیل مسیر رشد ذهنی کودک خود هستند، کوچکترین مانعی در این مورد اگر اتفاق بیفتد و آسیبی که بر کودک وارد می‌شود، جبران‌ناپذیر است به طوریکه متأسفانه امروزه شاهد هستم توجه اکثر والدین با فرستادن آنان به انواع کلاس‌ها فقط به رشد ذهنی کودکان معطوف شده اما کودک در همه ابعاد شخصیتی باید رشد کند.
کردنوقابی با اشاره به اینکه به کودکان باید توجه ویژه‌ای شود، خاطرنشان کرد: آسیبی که از حوادث بر کودکان وارد می‌شود با بزرگسالان متفاوت است؛ به عنوان مثال اگر خانه‌ای آتش بگیرد او نه تنها خانه و اتاقش را از دست داده بلکه با ترسی که بر جانش افتاده نگاهش به دنیا تغییر می‌کند و شخصیتش دستخوش تغییراتی می‌شود و نگاهش بر جامعه این می‌شود که باید دائم مراقب خود باشد و دائم منتظر حادثه است بنابراین کودکان نیاز به توجه ویژه‌ای دارند در این صورت حمایت روانی نیز باید از این کودکان انجام شود.
وی با بیان اینکه پس از زلزله کرمانشاه کودکان دچار هراس شبانه شده‌اند به طوریکه حادثه طبیعی به کودک آسیب می‌زند، تأکید کرد: امروزه در جامعه ما اکثر خانواده‌ها تمام حواس خود را فقط معطوف به رشد ذهنی کودکان کرده‌اند و کلاس‌های تقویتی زیادی برای آنان برنامه‌ریزی کرده‌اند که این اشتباه است چرا که ابعاد دیگری مثل رشد هیجانی، عاطفی و اجتماعی نیز وجود دارد و کودکانمان را باید به عنوان یک فرد بزرگسال تحویل جامعه دهیم و او باید آنقدر پختگی داشته باشد که به جامعه تحویل داده شود بنابراین رشد همه ابعاد شخصیتی فرد سالم باید در مسیر خود محقق شود.
کردنوقابی یادآور شد: همچنین بعضی والدین با قطع رابطه خود با اقوام و آشنایان مانع رشد اجتماعی کودکان می‌شوند و گاهی افراد مرفه ترجیح می‌دهند مدرسه در خانه آنها باشد و برای فرزند خود معلم شخصی می‌گیرند که این هم مصداقی از کودک‌آزاری است چرا که رشد عاطفی و اجتماعی کودک با در کنار هم بودن حاصل می‌شود.
این روانشناس به سوءنگرش‌های والدین درباره تربیت فرزندان اشاره کرد و گفت: همه ما دچار کودک‌آزاری دسته‌جمعی هستیم، وقتی کودک دبستانی من در جایی تحصیل می‌کند که هر دو هفته یکبار از او تست و امتحان می‌گیرند و انواع آزمون‌ها در برنامه درسی او وجود دارد، یک نوع کودک‌آزاری است بنابراین هدف نباید صرفا آموزش کتب درسی باشد و فارغ‌التحصیلان ما نیز باید از مهارت‌های اجتماعی لازم برخوردار باشند.
تمامی حقوق این سایت محفوظ است.
